Odprawa celna i rozliczenie podatku VAT w imporcie – jak wykorzystać art. 33a ustawy o podatku od towarów i usług?

Import towarów z krajów spoza Unii Europejskiej wiąże się z koniecznością dopełnienia szeregu formalności celnych i podatkowych. Jednym z kluczowych etapów wprowadzania towaru na rynek jest odprawa celna, po której towar zostaje dopuszczony do obrotu. W tym momencie przedsiębiorca – jako podatnik – zobowiązany jest do uregulowania należności wynikających z cła oraz podatku VAT z tytułu importu.

Wysokość tych zobowiązań może istotnie wpłynąć na płynność finansową firmy, ponieważ konieczność zapłaty podatku VAT w dniu odprawy oznacza zamrożenie środków finansowych do czasu złożenia deklaracji podatkowej i odzyskania nadpłaty. Na szczęście istnieją alternatywne rozwiązania, pozwalające rozliczać podatek z tytułu importu towarów w sposób bezgotówkowy.

Fiskalna odprawa celna na terenie UE

Jednym z popularnych rozwiązań jest tzw. odprawa fiskalna realizowana na terytorium innych państw członkowskich Unii Europejskiej – np. w Niemczech. Choć system celny UE jest jednolity, to VAT może być rozliczany w kraju, w którym importer ma siedzibę i jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Rozwiązanie to bywa jednak nieopłacalne przy mniejszych przesyłkach ze względu na dodatkowe koszty lokalne i transportowe.

Rozliczanie VAT na podstawie art. 33a ustawy o podatku od towarów i usług

Alternatywą oferowaną przez polskie prawo jest skorzystanie z art. 33a ustawy o podatku od towarów i usług. Przepis ten umożliwia podatnikom rozliczenie podatku VAT z tytułu importu bez konieczności jego natychmiastowej zapłaty – zamiast tego zobowiązanie trafia do deklaracji podatkowej (VAT-7) składanej za miesiąc, w którym dokonano importu.

Do czerwca 2021 roku uprawnienie to było zarezerwowane jedynie dla przedsiębiorców posiadających status AEO lub pozwolenie na stosowanie uproszczenia. Od 1 lipca jednak zniesiono ten warunek i obecnie z art. 33a ustawy mogą skorzystać wszyscy przedsiębiorcy spełniający określone warunki:

nie posiadają zaległości wobec ZUS ani fiskusa (potwierdzone zaświadczeniem lub odpowiednim oświadczeniem),
są czynnymi podatnikami VAT,
dokonują zgłoszeń celnych za pośrednictwem przedstawiciela bezpośredniego lub pośredniego.

Zaświadczenia lub oświadczenia muszą być aktualne – wydane nie wcześniej niż sześć miesięcy przed planowanym importem. Co ważne, z tej formy rozliczenia mogą korzystać jedynie przedsiębiorcy składający deklaracje podatku VAT w cyklu miesięcznym.

Procedura zgłoszenia i odpowiedzialność solidarna

Zamierzając korzystać z procedury art. 33a, podatnik musi odpowiednio wcześniej (najpóźniej miesiąc przed pierwszą odprawą w tym trybie) poinformować o tym naczelnika właściwego urzędu celno-skarbowego. Wymagane są dokumenty potwierdzające brak zaległości oraz status czynnego podatnika VAT.

Jednakże warto zwrócić uwagę na ryzyko, jakie niesie dla przedstawicieli celnych solidarna odpowiedzialność za rozliczenie podatku VAT z tytułu importu towarów. Zgodnie z ust. 8 art. 33a, jeśli importer nie rozliczy podatku, urząd skarbowy może żądać jego zapłaty – wraz z odsetkami – od przedstawiciela. Ten przepis nie obowiązuje jedynie w przypadku importerów posiadających status AEO lub pozwolenie na stosowanie uproszczenia na podstawie Unijnego Kodeksu Celnego.

Aby uniknąć ryzyka, agencje celne coraz częściej żądają dodatkowych zabezpieczeń: analizują wiarygodność klientów, podpisują umowy o współpracy lub żądają wystawienia weksla in blanco.

Księgowanie transakcji importu towarów z art. 33a w programie Księga Przychodów i Rozchodów PRO Plus

Podatnicy mają możliwość rozliczać VAT od importu towarów bez konieczności wcześniejszego opłacenia podatku do urzędu celnego, zgodnie z art. 33 a ustawy o VAT. Sposobność taką dają uproszczone procedury celne.

Księga Przychodów i Rozchodów PRO Plus spełnia wymagania, aby zaksięgować taki rodzaj transakcji.

W tym celu należy wejść w Zapis dokumentu > Ewidencja zakupów. Uzupełniamy dane dotyczące nr dowodu księgowego, kontrahenta, dat oraz zdarzenia gospodarczego. W pozycji Rodzaj transakcji wybieramy ImpT + art.33a – import towarów (art.33a):

W polu 'Wartość' wprowadzamy kwotę netto transakcji i zatwierdzamy przyciskiem enter. Możemy również uzupełnić dane dotyczące Nr f-ry wewnętrznej oraz pole opis. Domyślna stawka dla Vat-u należnego to 23%- w przypadku innej stawki należy rozwinąć stawki i wybrać odpowiedni procent.

Po zapisaniu dokumentu i wygenerowaniu deklaracji VAT-7 z okna Deklaracje > PIT, VAT, kwota netto pojawi się po stronie sprzedaży w pozycji 25, a podatek VAT należny w pozycji 26:

oraz po stronie zakupu, kwota netto w pozycji 45, a podatek VAT naliczony w pozycji 46:

Podsumowanie

Rozliczenie podatku VAT w deklaracji podatkowej na podstawie art. 33a ustawy o podatku od towarów i usług stanowi wygodne rozwiązanie dla importerów, pozwalające uniknąć obciążenia gotówkowego w momencie odprawy celnej. Jednak z uwagi na odpowiedzialność solidarną oraz konieczność spełnienia kilku formalnych warunków, nie każda firma może lub chce z tego narzędzia skorzystać. Warto więc zawczasu zaplanować procedury importowe oraz skonsultować się z doświadczonym przedstawicielem, aby uniknąć nieprzewidzianych komplikacji.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

1. Czym jest art. 33a ustawy o podatku od towarów i usług?

Art. 33a to przepis umożliwiający podatnikom rozliczanie podatku VAT od importu towarów bez konieczności jego natychmiastowej zapłaty przy odprawie celnej. Zamiast tego VAT wykazywany jest w deklaracji podatkowej (JPK_VAT), co pomaga zachować płynność finansową przedsiębiorstwa.

2. Kto może skorzystać z rozliczenia VAT na podstawie art. 33a?

Z tej procedury mogą korzystać czynni podatnicy VAT, którzy nie mają zaległości wobec ZUS i urzędów skarbowych, oraz dokonują zgłoszeń celnych za pośrednictwem przedstawiciela. Wymagane jest również comiesięczne rozliczanie VAT – opcja nie dotyczy podatników kwartalnych.

3. Jakie dokumenty trzeba przygotować, aby skorzystać z art. 33a?

Należy przedstawić zaświadczenia (lub oświadczenia) potwierdzające brak zaległości podatkowych i status czynnego podatnika VAT. Dokumenty te trzeba dostarczyć naczelnikowi właściwego urzędu celno-skarbowego co najmniej miesiąc przed pierwszym planowanym importem w tej procedurze.

4. Czy skorzystanie z art. 33a oznacza całkowity brak zapłaty VAT?

Nie. VAT nadal musi być rozliczony – tyle że bez fizycznej zapłaty w dniu odprawy celnej. Obowiązek ten realizuje się poprzez wykazanie podatku należnego i naliczonego w deklaracji podatkowej, co w praktyce oznacza neutralność finansową (o ile podatek naliczony jest w pełni odliczalny).

5. Jakie są zagrożenia dla przedstawiciela celnego w tej procedurze?

Zgodnie z przepisami, przedstawiciel celny (np. agencja celna) ponosi solidarną odpowiedzialność z importerem za prawidłowe rozliczenie podatku. W przypadku uchybień, urząd skarbowy może dochodzić zapłaty VAT – wraz z odsetkami – także od przedstawiciela.

6. Czy każdy urząd celno-skarbowy akceptuje procedurę z art. 33a?

Tak, procedura ta jest ogólnopolska i opiera się na przepisach ustawy o podatku od towarów i usług. Jednak każdy urząd może indywidualnie analizować dokumenty i weryfikować podatnika, dlatego warto skonsultować się z przedstawicielem przed pierwszą odprawą.