Mechanizm podzielonej płatności - co to?
Mechanizm podzielonej płatności (MPP), znany również jako split payment, to obowiązujący w Polsce od 1 lipca 2018 r. system regulowania należności z tytułu dostaw towarów i świadczenia usług objętych podatkiem VAT. Polega on na rozdzieleniu jednej płatności za fakturę na dwie części: kwotę netto, która trafia na rachunek rozliczeniowy dostawcy, oraz kwotę podatku VAT, która przekazywana jest bezpośrednio na specjalny rachunek VAT dostawcy.
Bank lub SKOK automatycznie tworzy rachunek VAT do każdego rachunku rozliczeniowego prowadzącego działalność gospodarczą, bez potrzeby odrębnego wnioskowania przez podatnika.
Szukasz sprawdzonego programu do prowadzenia KPiR lub programu do faktur, które ułatwią Ci pracę? Sprawdź ofertę dGCS Biznesmen.
Kto może stosować mechanizm podzielonej płatności?
Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności jest możliwe wyłącznie dla podatników VAT, dokonujących płatności przelewem w walucie PLN. MPP nie może być stosowany przez:
- konsumentów (osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej),
- przedsiębiorców otrzymujących faktury bez kwoty podatku VAT (np. od podatników zwolnionych z VAT),
- podmioty dokonujące zapłaty gotówką lub kartą,
- podmioty otrzymujące dokumenty niebędące fakturami VAT (np. faktury pro forma).
Dobrowolny split payment
Każdy podatnik VAT może dobrowolnie zdecydować się na zastosowanie split payment przy zapłacie za fakturę. W tym celu należy skorzystać ze specjalnego komunikatu przelewu, który automatycznie rozdziela płatność na rachunek rozliczeniowy (kwota netto) i rachunek VAT (kwota podatku VAT) dostawcy.
Dobrowolne stosowanie MPP może być korzystne dla przedsiębiorcy, np. w kontekście potwierdzenia dochowania należytej staranności podatkowej.
Obowiązkowy split payment – od jakiej kwoty?
Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług, obowiązek stosowania MPP występuje, gdy:
- łączna kwota brutto faktury przekracza 15 000 zł, oraz
- co najmniej jedna pozycja faktury dotyczy towarów lub usług wskazanych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT (m.in. stal, odpady, elektronika, paliwa, usługi budowlane).
W takim przypadku sprzedawca jest zobowiązany do oznaczenia faktury wyrażeniem "mechanizm podzielonej płatności". Nabywca musi dokonać zapłaty z zastosowaniem MPP, przeliczając odpowiednio kwotę netto i kwotę podatku VAT.
Jak zapłacić za fakturę z wykorzystaniem MPP? Jak zrobić przelew?
Aby poprawnie stosować MPP, płatności należy dokonywać z rachunku firmowego znajdującego się na białej liście podatników VAT. Przelew MPP realizowany jest przez komunikat przelewu, który zawiera:
- kwotę podatku VAT,
- kwotę brutto,
- numer faktury,
- NIP dostawcy.
W przypadku wpłaty zaliczki, należy w miejscu numeru faktury wpisać "zaliczka". Komunikat przelewu może obejmować kilka faktur wystawionych w okresie od 1 do 30 dni.
Wpłaty i wypłaty z rachunku VAT
Na rachunek VAT mogą trafiać:
- wpłaty podatku VAT z faktur opłaconych MPP,
- zwroty VAT z urzędu skarbowego,
- przelewy z innych rachunków VAT podatnika.
Ze środków zgromadzonych na rachunku VAT można regulować m.in.:
- należny podatek VAT (w tym z tytułu importu),
- podatki dochodowe (PIT, CIT),
- należności celne, podatek akcyzowy,
- składki ZUS i KRUS,
- podatek od sprzedaży detalicznej, cukrowy, od kopalin i tonażowy.
Jak przenieść środki z rachunku VAT?
Jeśli podatnik nie może wykorzystać środków z rachunku VAT, może złożyć do urzędu skarbowego wniosek o ich przekazanie na rachunek rozliczeniowy. Urząd ma 60 dni na wydanie decyzji. W przypadku odmowy (np. z powodu zaległości podatkowych), podatnik może złożyć odwołanie w terminie 14 dni.
Korzyści ze stosowania MPP
- domniemanie dochowania należytej staranności,
- brak sankcji za płatności na rachunki spoza białej listy,
- brak podwyższonych odsetek (150%) od zaległości, gdy min. 95% VAT zapłacono w MPP,
- przyspieszony zwrot VAT (25 dni),
- ochrona środków przed egzekucją cywilną i administracyjną,
- możliwość obniżenia zobowiązania podatkowego przy wcześniejszej zapłacie z rachunku VAT.
Sankcje za niestosowanie obowiązkowego MPP
- Sprzedawca, który nie oznaczy faktury adnotacją o MPP, może otrzymać dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku VAT przypadającej na towary/usługi z załącznika nr 15.
- Nabywca, który nie dokona płatności z MPP, naraża się na taką samą sankcję oraz utratę prawa do zaliczenia tej płatności do kosztów uzyskania przychodów.
Wyjątki od sankcji występują, gdy sprzedawca poprawnie rozliczy VAT lub nabywca mimo braku adnotacji na fakturze zastosuje MPP.
Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności to nie tylko obowiązek wynikający z ustawy, ale również istotne narzędzie ograniczania ryzyka podatkowego oraz uzyskiwania korzystnych rozwiązań finansowych dla przedsiębiorców.
Wybierz sprawdzone rozwiązania księgowe dla swojej firmy
Jeśli szukasz niezawodnego programu do prowadzenia księgowości, postaw na sprawdzone narzędzia od dGCS Biznesmen. Dla przedsiębiorców idealnym wyborem będzie Księga Przychodów i Rozchodów PRO Plus, a jeśli prowadzisz biuro rachunkowe – sięgnij po Biuro Rachunkowe PRO Plus. Oba programy oferują kompleksowe funkcje, są zgodne z aktualnymi przepisami i wspierają codzienną pracę w sposób szybki i intuicyjny.
Podsumowanie
Mechanizm Podzielonej Płatności (MPP), czyli split payment, to obowiązkowy sposób rozliczania płatności między firmami będącymi czynnymi podatnikami VAT, mający na celu ograniczenie nadużyć podatkowych. Polega na tym, że kwota netto z faktury trafia na zwykły rachunek sprzedawcy, a VAT – na specjalny rachunek VAT. Obowiązkowe zastosowanie MPP dotyczy faktur zawierających towary lub usługi z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, gdy wartość brutto przekracza 15 000 zł. Faktura musi wtedy zawierać oznaczenie MPP, a nabywca musi zastosować split payment.
MPP można też stosować dobrowolnie, co może przynieść korzyści, takie jak większe bezpieczeństwo podatkowe czy szybszy zwrot VAT. Brak obowiązkowego zastosowania mechanizmu może skutkować sankcją podatkową – do 30% niezapłaconego podatku VAT. Przepisy dotyczące MPP są częścią ustawy o VAT i są rozwijane m.in. przez pakiet SLIM VAT 3, który doprecyzowuje zasady jego stosowania.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
1. Kiedy stosowanie MPP jest obowiązkowe?
MPP jest obowiązkowe, jeśli wartość faktury przekracza 15 tys. zł, a zawiera ona towary lub usługi z załącznika nr 15 ustawy o VAT. W takim przypadku należy zastosować obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności.
2. Czy każda pozycja na fakturze musi być „wrażliwa”?
Nie. Wystarczy, że choćby jedna pozycja na fakturze dotyczy towarów wymienionych w załączniku nr 15, aby obowiązek MPP się uruchomił, o ile wartość brutto faktury przekracza 15 tys. zł.
3. Co to jest rachunek VAT i czy trzeba go zakładać osobno?
Odrębny rachunek VAT tworzony jest automatycznie przez bank dla każdego rachunku rozliczeniowego firmy. Nie trzeba go otwierać samodzielnie.
4. Jak działa dobrowolny MPP?
W przypadku dobrowolnego mechanizmu podzielonej płatności, podatnik może sam zdecydować o jego zastosowaniu przy płatności, nawet jeśli transakcja nie dotyczy usług z załącznika nr 15 ani nie przekracza 15 000 zł.
5. Jakie są korzyści z MPP?
Korzyści to m.in. ochrona przed zaległościami w VAT, możliwość otrzymania zwrotu VAT w przyspieszonym terminie 25 dni na rachunek VAT, oraz brak zastosowania sankcji za błędy w płatnościach, o ile użyto split payment.
6. Co się stanie, jeśli nie zastosuję MPP, mimo że był obowiązkowy?
Brak zastosowania MPP może skutkować dodatkowym zobowiązaniem podatkowym w wysokości 30% kwoty podatku VAT przypadającej na nabyte towary lub usługi objęte obowiązkiem MPP.
7. Czy MPP dotyczy płatności na kwotę netto czy brutto?
Split payment dotyczy całej kwoty faktury, ale rozdzielenie płatności powoduje, że kwotę netto otrzymuje dostawca na konto główne, a podatku na rachunek VAT – na specjalne konto VAT.
8. Czy zmiany przepisów mogą wpłynąć na MPP?
Tak, m.in. zmianie ustawy o podatku od towarów i usług w ramach SLIM VAT 3 doprecyzowano zakres stosowania i możliwości korzystania z systemu MPP.